Βισπιάνσκι, Στανισλάβ

(Stanislaw Wyspiaski, Κρακοβία 1869 – 1907). Πολωνός θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, ζωγράφος και σκηνογράφος. Ενώ ήταν ακόμα φοιτητής πραγματοποίησε μια σειρά από ταξίδια στις κυριότερες ευρωπαϊκές πόλεις, όπου ήρθε σε επαφή με τις πιο ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις του σύγχρονου πνεύματος. Γιος γλύπτη, έτρεφε μεγάλη αγάπη για τη ζωγραφική, στην οποία και αφοσιώθηκε, δίνοντας δείγματα αξιοσημείωτης χρωματικής ευαισθησίας. Με το θέατρο ασχολήθηκε ως σκηνογράφος στην αρχή και αργότερα ως σκηνοθέτης, αποκαλύπτοντας με τους πρώτους ακόμα πειραματισμούς του μια πρωτότυπη αντίληψη του θέματος που το ανέβασε σε ένα επίπεδο ομοιογενούς χρησιμοποίησης στοιχείων ζωγραφικής, γλυπτικής και σκηνογραφίας. Ως προς τη σκηνική ερμηνεία, ο Β. ενδιαφέρθηκε πολύ περισσότερο για την αρμονική κίνηση του συνόλου παρά για την εκφραστική πρωτοτυπία του κάθε ηθοποιού χωριστά. Σπάνια υποβλητικότητα παρουσίασαν μερικές περίφημες σκηνοθεσίες του, στις οποίες χρησιμοποίησε τολμηρότατες τεχνικές καινοτομίες. Ο Β. έγραψε επίσης 19 θεατρικά έργα ηθικού, πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου, με κλασικά και σύγχρονα θέματα. Οπαδός ενός νέου μνημειακού, εθνικού θεατρικού είδους, άντλησε με απληστία από τη λαϊκή κληρονομιά των μύθων, της ιστορίας και της λαογραφίας της Πολωνίας και πέτυχε να δημιουργήσει πλούσια και ζωντανά έργα.